معرفی

معرفی گروه فیزیک و فناوری پلاسما
فیزیک پلاسما شاخه ای از فیزیک است که به بررسی فیزیک و فناوری قابل بهره برداری از حالت چهارم ماده –پلاسما - می پردازد. پلاسما گاز شبه خنثایی از ذرات باردار مثبت و منفی و اتمهای خنثی است که رفتار جمعی (کاملا متفاوت از گاز خنثی) از خود نشان می دهد و رفتار کلی آن به شدت تحت تاثیر میدانهای الکتریکی و مغناطیسی داخلی و خارجی است. چنین حالتی از یونیزه شدن گازهای گوناگون به روشهای مختلف فیزیکی شکل میگیرد. تقریبا بیش از ۹۹ درصد ماده موجود در جهان شناخته شده در حالت پلاسمای طبیعی است. از جمله در: ناحیه یونوسفر در جو بالای زمین، پدیده شفق قطبی، باد خورشیدی، جو خورشید و سایر ستارگان، جو ستاره های نوترونی و اطراف سیاهچاله ها، ابرهای گازی بین ستاره ای - بین سیاره ای - بین کهکشانی. جالبتر آن که پلاسمای مصنوعی تولید شده کاربردهای گسترده ای در شاخه های مختلف دارد. گاز داخل لامپهای فلوئورسنت یا چراغهای نئون (پلاسمای تخلیه الکتریکی)، گاز خروجی موشکها و ماهواره بر ها،  شعله های بسیار داغ، جت های پلاسمایی نمونه هایی عینی از پلاسمای مصنوعی ایجاد شده در آزمایشگاهها هستند. پلاسمای مصنوعی کاربردهای فراوانی در فرآیند پوشش پلاسمایی، لایه نشانی پلاسمایی، صنایع پزشکی، صفحه های نمایش پلاسمایی، پیشرانهای پلاسمایی برای موشکها و ماهواره برها ،  صنایع نظامی،  آنتنهای پلاسمایی ،  همجوشی هسته ای،  چاقوی پلاسمایی،  جوشکاری  پلاسمایی،  اسپری پلاسمایی،  صنایع خودروسازی، پاکسازی و ضد عفونی،  تفنگ الکترونی،  شتابدهنده های پلاسمایی،  مولدهای الکتریسیته،  اندرکنش لیزربا مواد و پلاسما،... دارد.
کاربردهای گسترده پلاسمای آزمایشگاهی (مصنوعی) در حوزه صنعت و فناوریهای نوین و پیشرفته ازیک طرف و از طرف دیگر وجود پلاسمای فضایی (طبیعی) درجو بالای زمین و محیط خارج از کره زمین موجب ایجاد ارتباط تنگاتنگ بین این شاخه از فیزیک و حوزه های دیگر همچون هواشناسی، فیزیک هوافضا ، صنایع هوافضای نطامی و غیرنظامی، فیزیک نجوم و اختر فیزیک، فیزیک ذرات بنیادی ،  فیزیک هسته ای ، مهندسی هسته ای ، فیزیک لیزر، نانوفیزیک، شیمی فیزیک، فیزیک پزشکی،... ایجاد کرده است. این شکل و میزان از گستردگی ارتباط پلاسما با شاخه های مختلف علوم پایه و مهندسی در بین گرایشهای مختلف فیزیک چشمگیر است و لذا باعث جذب بسیاری از دانشجویان مستعد و علاقمند برای ادامه تحصیل در مقاطع ارشد و دکتری گرایش فیزیک پلاسما و فناوری آن گردیده است. فارغ التحصیلان این گرایش می توانند در زمینه های صنعتی، پزشکی، انرژی و هوا فضا، همجوشی هسته ای، فیزیک فضا، پیشرانش یونی، برشکاری پلاسمایی، پردازش مواد و سطوح، ساخت مواد نانومتری، مخابرات، صنایع نظامی... مشغول به کار گردند. 

گرایش فیزیک پلاسما از همان ابتدای شکل گیری گروه فیزیک و سپس توسعه آن به دانشکده فیزیک یکی از شاخه های فعال و توانمند از لحاظ نیروی انسانی بوده است. تا سال ۱۳۹۹ این گرایش به عنوان زیرشاخه گروه فیزیک اتمی و مولکولی فعالیت می کرد اما از اواخر سال ۱۳۹۹ با ادغام گرایش فیزیک پلاسمای گروه اتمی و مولکولی با گرایش فناوری پلاسمای پژوهشکده فیزیک کاربردی و ستاره شناسی، گروه آموزشی فیزیک و فناوری پلاسما ایجاد گردید. در حال حاضر گروه دارای هشت عضو هیات علمی فعال با مرتبه های علمی استاد، دانشیار و استادیار است و تعداد زیادی دانشجوی تحصیلات تکمیلی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری گرایشهای "فیزیک پلاسما"، "فناوری پلاسما" ،  "نانوفیزیک" ، "مهندسی پلاسما" و "نانوفیزیک (نانوفوتونیک - نانوساختارها)" مشغول به تحصیل و پژوهش هستند. اعضای متخصص و توانمند گروه فیزیک و فناوری پلاسما از آزمایشگاه آموزشی و تحقیقاتی پلاسما، آزمایشگاه تحقیقاتی پلاسمای پیشرفته، آزمایشگاه تحقیقاتی پلاسمای دمای پایین و آزمایشگاه پلاسما فوکوس برای پیشبرد تحقیقات خود بهره میبرند.

مدیرگروه:  محبوب حسین پور   hosseinpour@tabrizu.ac.ir           شماره تلفن: 33393356